ÖFKELENEN ÇOCUKLARIN EBEVEYNLERİNE TAVSİYELER

Çocuklar çok çeşitli nedenler ile öfke nöbetleri geçirebilmektedir. Öncelikle öfke nöbetini tetikleyen etmenlerin ve olayların bulunup ortadan kaldırılabilmesi süreç içerisinde en önemli nokta olacaktır. Ebeveynlerin süreci yönetirken sakin kalabilmesi ve çocuğun davranışlarından korkuyor gibi görünmemesi öfke nöbeti ile alakalı davranışların pekiştirilmemesi konusunda yarar sağlayacaktır.

Çocuklar kendilerini sağlıklı yollardan ifade edebilecek donanımlara yetişkinler kadar sahip değillerdir. Dil becerileri yeni gelişmekte olan çocuk için sözel olarak kendini ifade etmek zorlu bir süreçtir ve içselleştirilmesi zaman almaktadır. Bu nedenle ebeveynlerin çocuğun öfke ile alakalı verdiği dışa vurumların zarar verme niyeti taşımadığını bilmeleri başa çıkabilme noktasında yarar sağlayacaktır. Bu doğrultuda çocuğun kendisini sağlıklı yollardan ifade edebilmesini öğretebilmek ve sürekli olarak bu kanalları kullanabilmesini sağlamak olumsuz davranışlarında ortadan kaldırılabilmesinde önem taşıyacaktır. Konuşma becerisini henüz kazanamamış bir çocuk için ihtiyaçlarının ve istediği şeylerin yazılı olduğu bir defterin hazırlanması sağlıklı ifadelerin geliştirilebilmesini kolaylaştıracaktır.

Öfke nöbeti sırasında çocuğun öfkesinin bittiği anlaşıldıktan sonra iki üç saniye sessiz bir ortam sağlanmalı ve çocuk öfkesinin sonunda sessizce oturabildiği için doğru olan davranışa dikkat çekilmeli ve olumlu davranış için olumlu sözel ifadelerde bulunulmalıdır(Afferin, şuan da sakin bir şekilde oturabiliyorsun gibi). Çocuğun olumsuz davranışına ceza vermek yerine nöbet bitiminde olumlu davranışı gösterebildiği için ödüllendirilmelidir.

Nöbet sırasında çocuğun kendisine veya başkalarına zarar vermesini önleyebilmek adına bazı tedbirlerin alınması da sürecin doğru yönetilmesinde önem kazanacaktır. Çocuğu içerisinde sivri, delici, kesici cisimlerin olmadığı izole edilmiş bir ortama alabilmek fiziksel bir zarar görmemesi açısından güvenliği sağlayacaktır. Kucağa alınabilen küçük çocuklar için çocuğun sırtı yetişkinin göğsüne gelecek, kafası yetişkinin çenesinin 10 cm altında kalacak şekilde sıkı bir şekilde tutulmalıdır. Bu yolla kafa atma durumunda çevreye ve kendine zarar verme durumu ortadan kaldırılabilir. Yatışma sürecinin en sağlıklı şekilde geçirilmesini sağlayabilmek adına çocuğun sırtı sözel bir müdahalede bulunmadan sıvazlanabilir (Öfkeli haldeyken çocuk söylenen sözleri algılayamayacak ve daha fazla öfke gösterecektir). Unutulmaması gereken, yetişkinin süreç içerisinde kararlı ve sakin tutumunu sürdürebilmesi ve sözel müdahalede bulunmaması olacaktır.

Uz. Psk. Seyhan Çelikkıran