DİKKAT EKSİKLİĞİ YAŞAMI NASIL ETKİLER?

Dikkat Eksikliği Hiperkaktivite Bozukluğu (DEHB) Anne Baba - Öğretmen ElKitabı - Dr. Özlem Sürücü

Dikkat eksikliğinin 9 temel belirtisi vardır. Aşağıda bu 9 belirti ve her birinin yaşamda ne gibi sorunlara neden olduğuna ilişkin örnekler verilmiştir. Bir belirtinin kişide var olduğunu düşünmemiz için söz edilen örneklerin tümünün olması gerekmez. Örneklerden birkaçının gözlemleniyor olması o belirtinin var olduğunu kabul etmemiz için yeterlidir.

1). Belirli bir işe dikkatini vermekte zorlanır ya da okulda, ödevlerinde dikkatsizce hatalar yapar:

• Ödevlerinde basit dikkat hataları yapar.
• Öğretmenleri dikkatsiz çalışmasından yakınır.
• Ayrıntılı görevleri tamamlamak için çok fazla zamana ihtiyaç duyar.
• Sınavlarda iyi bildiği sorularda yanlışlar yapar.
• Zor soruları çözüp basit sorularda daha çok hata yapar.
• Sınav kağıdının bir yüzünü yapıp arka yüzünü fark etmeyip boş bırakabilir.

2). Görevler ve oyunlar sırasında dikkatini sürdürmekte zorlanır:*

• *Bu belirtide görev ya da oyunun ne olduğu önemlidir. Çocuğun ilgisini çok fazla çeken bir görevse ya da en sevdiği oyunu oynuyorsa dikkat eksiliği olsa bile dikkatini uzun süre sürdürebilir. Ama ilgisini çekmeyen konularda dikkatini sürdürmesi zordur.
• Ödev başında dikkatini uzun süre sürdüremez.
• Oyun oynarken dikkatini uzun süre sürdüremez.
• Dikkati çok çabuk dağılır.
• Dikkatinin dağılmasını önlemek için yanında bir erişkinin oturmasına gereksinim duyar.
• Çabuk sıkılır.

3). Kendisiyle konuşulurken dinlemiyormuş gibi görünür:

• Anne baba ve öğretmenleri kendilerini dinlemediğinden yakınırlar.
• Dalgındır, rüya aleminde gibidir.
• Sadece yüksek sesle söylendiğinde ve göz teması kurulduğunda söylenilenleri dinler.
• Anne ve baba, söyledikleri şeyi defalarca tekrarladıklarından yakınırlar.
• Soruların tekrar edilmesini ister.

4). Okulda ya da evde verilen görevlerle ilgili yönergeleri takip edemez ve başladığı işi bitiremez:

• Sınıfta ya da evde verilen yönergelere uymaz.
• Birden çok adımda yapılacak olan görevleri tamamlayamaz.
• Ödevlerini bitiremez.
• Ödevi bitirmek için çok fazla yapılanmaya gereksinim duyar.
• Ödev yaparken ya da çalışırken yanında birisinin bulunmasını ister.

5). Görev ve etkinlikleri düzenlemekte zorlanır:

• Verilen görev ve ödevleri yaparken planlama yapmakta ve bu plana uymakta zorlanır.
• İşleri karışık, rasgele yapar.
• Odası, masası, eşyaları dağınıktır.
• Zamanında hazırlanmakta zorlanır.
• Geç kalır.

6). Uzun süreli zihinsel çaba gerektiren işleri yapmaktan kaçınır, sevmez ya da yapmak istemez (ev ödevi, okul etkinlikleri gibi):

• Ödev yapmayı sevmez.
• Sıkıcı ya da zor görevleri erteler, son dakikaya bırakır.
• Önce eğlenceli ya da sevdiği ödevden başlamak ister, onu bitirince sevmediği ödeve hiç başlayamaz.
• Okulda yoğun dikkat gerektiren ders ve konuları sevmez.
• Zihinsel çaba gerektirdiği için kitap okumayı sevmez.

7). Etkinlikler için gereken eşyalarını kaybeder:

• Kıyafet, ajanda, beden eğitimi eşyaları, beslenme çantası, kalemler, kalem kutusu gibi eşyalarını çok sık kaybeder.
• Evde eşya aramaya çok fazla zaman harcanır.
• Eşyalarının yerinin değiştirilmesinden hoşlanmaz.

8). Çevresindeki uyaranlarla dikkati kolayca dağılır:

• Sınıftayken pencereden dışarıya bakar.
• Etraftaki seslerden, hareketten dolayı dikkati kolayca dağılır.
• Dikkati dağıldıktan sonra tekrar işe dönmekte zorlanır.

9). Günlük etkinliklerde unutkandır:

• Gün içinde yapması beklenen rutin işleri kendiliğinden yapmaz.
• Hemen her görev için hatırlatılma yapılması gerekir.
• Bir görevin yarısında ne yapacağını unutur.
• Okula giderken çantasını, ödevini götürmeyi unutur.
• Okuldan eve getirmesi gereken eşyaları, ödevini unutur.

Yukarıda tanımlanan 9 belirtinin evde ve okulda ne sıklıkta yaşandığı bilgisi anne baba ve öğretmenden öğrenilir. Dokuz belirtinin en az altısının, en az 6 aydır, birden fazla ortamda, sık ya da çok sık görülüyor olması ve çocuğun yaşamında en az bir alanı olumsuz etkiliyor olması durumunda dikkat eksikliği düşünülür.